Standardy ochrony małoletnich w KSM

STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

w Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży Diecezji Rzeszowskiej

Preambuła

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Diecezji Rzeszowskiej powstało z myślą o przekazywaniu wartości chrześcijańskich, w tym prawdy o godności osoby ludzkiej i miłości bliźniego. W centrum swojej działalności stawia dobro młodego człowieka – poprzez kształcenie w duchu wiary katolickiej, okazywanie szacunku dzieciom i młodzieży oraz uwzględniając ich potrzeby psychiczne, emocjonalne, duchowe i związane z szeroko rozumianym rozwojem. Wszystkie osoby zaangażowane w dzieło jakim jest Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Diecezji Rzeszowskiej, zarówno duchowne jak i świeckie, podejmują powierzone im zadania zgodnie z przepisami powszechnie i wewnętrznie obowiązującego prawa, nauką wiary katolickiej oraz w zgodzie z sumieniem i posiadanym przygotowaniem.

Rozdział 1.

Postanowienia ogólne

§ 1.

1.      W Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży Diecezji Rzeszowskiej zostały ustanowione i wprowadzone w życie Standardy Ochrony Małoletnich, które określają:

1)      zasady bezpiecznej rekrutacji personelu;

2)      zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Diecezji Rzeszowskiej lub organizatora, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich;

3)      wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowania niedozwolone;

4)      zasady i procedurę podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego oraz ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia;

5)      procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego lub zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz w przypadku instytucji, które posiadają takie uprawnienia, osoby odpowiedzialne za wszczynanie procedury „Niebieskie Karty”;

6)      zakres zadań poszczególnych członków personelu w przypadku podejrzenia lub uzyskania informacji, że dziecko jest krzywdzone;

7)      zasady przygotowania personelu do stosowania standardów ochrony małoletnich, szkolenia i udzielania dalszego wsparcia;

8)      osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia;

9)      sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego.

10)  zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet;

11) Zasady ochrony wizerunków i danych osobowych małoletnich;

12)  zasady przeglądu i aktualizacji Standardów.

§ 2.

1.      Ilekroć w niniejszych Standardach jest mowa bez bliższego określenia o:

1)      dziecku lub małoletnim– należy rozumieć przez to osoby do ukończenia 18 roku życia (zarówno dziewczęta jak i chłopców), przy czym należy uwzględniać
w odniesieniu do ww. osób również klasyfikację prawną, zgodnie z którą:

a.       w zakresie postępowania dotyczącego zapobiegania i zwalczania demoralizacji, osoba która nie ukończyła 18 lat określana jest jako osoba nieletnia,

b.      w zakresie postępowania o czyny karalne małoletni jest to osoba, która dopuściła się takiego czynu po ukończeniu 13 lat, a przed ukończeniem lat 17,

c.       w zakresie wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych małoletnim jest osoba, względem której takie środki zostały orzeczone (choćby ukończyła ona 18 lat), nie dłużej jednak niż do osiągnięcia wieku 21 lat.

2)      wolontariuszu – należy przez to rozumieć wyłącznie osobę w wieku powyżej 13 roku życia, przy czym mowę z wolontariuszem w wieku poniżej 18 roku życia zawiera się za uprzednią zgodą jego rodzica;

3)      rodzicach – rozumie się przez to także opiekunów prawnych oraz inne osoby, którym sąd powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem;

4)      opiekunie – należy rozumieć przez to opiekuna prawnego w rozumieniu art. 145-177 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy;

5)      osobie najbliższej wychowankowi – należy przez to rozumieć osobę wstępną: matkę, ojca, babcię, dziadka; rodzeństwo: siostrę, brata, w tym rodzeństwo przyrodnie, a także inne osoby pozostające we wspólnym gospodarstwie, a w przypadku jej braku – osobę pełnoletnią wskazaną przez małoletniego;

6)      personelu – należy rozumieć przez to wszystkie osoby, świecie i duchowne, zatrudnione na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej lub podejmujące obowiązki na zasadach wolontariatu, w tym wychowawcę i kierownika wyjazdu lub inne funkcje na zasadzie specjalisty czy eksperta;

7)      pracowniku lub współpracowniku – rozumie się przez to każdą osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia, a także stażystę, wolontariusza i praktykanta;

8)      proboszczu – rozumie się przez mianowanego przez biskupa, duszpasterza i zarządcy parafii.

9)      organizatorze – rozumie się przez to innych niż KSM Diecezji Rzeszowskiej organizatorów w zakresie działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi;

10)  kapłanie – należy przez to rozumieć osobę, która spełnia w imieniu wspólnoty religijnej funkcje kultowe i rytualne;

11)   księdzu – rozumie się przez to duchownego chrześcijańskiego posiadającego święcenia kapłańskie;

12)  zgodzie opiekuna małoletniego – należy przez to rozumieć zgodę co najmniej jednego z rodziców małoletniego. Jednak w przypadku braku porozumienia między opiekunami małoletniego należy poinformować ich o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny;

13)  krzywdzeniu małoletniego – należy przez to rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę małoletniego przez jakąkolwiek osobę, w tym pracownika lub zagrożenie dobra małoletniego, w tym jego zaniedbywanie;

14)   przemocy fizycznej – należy przez to rozumieć celowe uszkodzenie ciała, zadawanie bólu lub groźba uszkodzenia ciała. Skutkiem przemocy fizycznej mogą być m. in. złamania, siniaki, rany cięte, poparzenia, obrażenia wewnętrzne. Przemoc fizyczna powoduje lub może spowodować utratę zdrowia bądź też zagrażać życiu;

15)  przemocy duchowej – należy przez to rozumieć odwoływanie się do przekonań religijnych i wiary osoby w celu wyrządzenia jej szkody. Może mieć negatywny wpływ na duchowość osoby poszkodowanej, zwłaszcza gdy dopuszcza się jej osoba posiadająca duchowy autorytet i zaufanie w Kościele;

16)  przemocy emocjonalnej – należy przez to rozumieć powtarzające się poniżanie, upokarzanie i ośmieszanie małoletniego, nieustanna krytyka, wciąganie małoletniego w konflikt osób dorosłych, manipulowanie nim, brak odpowiedniego wsparcia, stawianie małoletniemu wymagań i oczekiwań, którym nie jest on w stanie sprostać;

17)  przemocy seksualnej – rozumie się przez to angażowanie małoletniego w aktywność seksualną przez osobę dorosłą, w tym wykorzystywanie seksualne, które odnosi się do zachowań z kontaktem fizycznym (np. dotykanie małoletniego, współżycie z małoletnim) oraz zachowania bez kontaktu fizycznego (np. pokazywanie małoletniemu materiałów pornograficznych, podglądanie, ekshibicjonizm). Przemoc ta może być jednorazowym incydentem lub powtarzać się przez dłuższy czas;

18)  przemocy rówieśniczej (bullying) – rozumie się przez to zjawisko polegające na agresywnym i celowym dręczeniu, nękaniu czy prześladowaniu jednego lub kilku uczestników duszpasterstwa przez innych, w celu wywarcia na nich presji lub zadawania cierpienia

19)  przemocy ekonomicznej – rozumie się przez to niezapewnianie odpowiednich warunków do rozwoju dziecka, m.in. odpowiedniego odżywiania, ubrania, potrzeb edukacyjnych czy schronienia, w ramach środków dostępnych rodzicom lub opiekunom. Jest to jedna z form zaniedbania;

20)  zaniedbywaniu – rozumie się przez to niezaspokajanie podstawowych potrzeb materialnych i emocjonalnych małoletniego przez rodzica lub opiekuna prawnego, niezapewnienie mu odpowiedniego jedzenia, ubrań, schronienia, opieki medycznej, bezpieczeństwa, braku dozoru nad wypełnianiem obowiązku szkolnego;

21)  danych osobowych małoletniego – należy przez to rozumieć wszelkie informacje umożliwiające identyfikację małoletniego;

22)  osobie odpowiedzialnej za Internet – należy przez to rozumieć wyznaczoną przez Asystenta Diecezjalnego KSM Diecezji Rzeszowskiej osobę sprawującą nadzór nad korzystaniem z Internetu przez małoletnich w czasie rekolekcji, wyjazdów wakacyjnych oraz nad bezpieczeństwem małoletnich w Internecie;

23)  Kodeksie karnym lub kk – należy przez to rozumieć ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny;

24)  Kodeksie postępowania karnego lub kpk – należy przez to rozumieć ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego;

25)  Kodeksie postępowania cywilnego lub kpc – należy przez to rozumieć ustawę z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego;

26)  Ustawie o przeciwdziałaniu przemocy domowej – należy przez to rozumieć ustawę z dnia z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej.

§ 3.

1.      Standardy ochrony małoletnich zostały opracowane w dwu wersjach tj. zupełnej oraz skróconej – przeznaczonej dla małoletnich.

2.      Standardy są szeroko promowane wśród personelu i małoletnich. Zamieszcza się na stronie internetowej placówki oraz na tablicy ogłoszeń w Biurze Zarządu KSM Diecezji Rzeszowskiej.

§ 4.

1.      Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Diecezji Rzeszowskiej zapewnia personelowi podstawową edukację w zakresie ochrony małoletnich przed krzywdzeniem i pomocy małoletnim w sytuacjach zagrożenia.

2.      Za przygotowanie merytoryczne personelu do stosowania Standardów, w tym za organizację spotkań szkoleniowych, odpowiada Asystent Diecezjalny KSM Diecezji Rzeszowskiej.

3.      Spotkania szkoleniowe z zakresu ochrony małoletnich przez krzywdzeniem, w tym zwłaszcza stosowania Standardów Ochrony Małoletnich i zasad dokumentowania czynności, przeprowadza się w miarę potrzeb, jednak nie rzadziej niż raz na dwa lata.

Rozdział 2

Zasady bezpiecznej rekrutacji personelu 

§5.

1.      Asystent Diecezjalny KSM Diecezji Rzeszowskiej przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi, zobowiązany jest do uzyskania informacji, czy dane tej osoby są zamieszczone w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestr. Informacje te utrwala się w formie wydruku i załącza do akt osobowych pracownika lub analogicznej dokumentacji dotyczącej wolontariusza czy osoby zatrudnionej w oparciu o umowę cywilnoprawną.

2.      Od kandydata na pracownika lub innej osoby dopuszczonej do działalności na rzecz małoletnich, Asystent Diecezjalny KSM Diecezji Rzeszowskiej pobiera informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 198a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego.

3.      Jeżeli kandydat na pracownika lub innej osoby dopuszczonej do działalności na rzecz małoletnich posiada obywatelstwo inne niż polskie wówczas powinien przedłożyć również informację z rejestru karnego państwa, którego jest obywatelem, uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z małoletnimi, bądź informację z rejestru karnego, jeżeli prawo tego państwa nie przewiduje wydawania informacji dla wyżej wymienionych celów.

4.      Asystent Diecezjalny KSM Diecezji Rzeszowskiej pobiera od kandydata na pracownika lub innej osoby dopuszczonej do działalności na rzecz małoletnich oświadczenie o państwie/państwach innych niż Rzeczypospolita Polska, w których kandydat zamieszkiwał w ostatnich 20 latach. Kandydat składa takie oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej.

5.      Jeżeli prawo państwa, z którego ma być przedłożona informacja o niekaralności nie przewiduje wydawania takiej informacji lub nie prowadzi rejestru karnego, wówczas kandydat składa, pod rygorem odpowiedzialności karnej, oświadczenie o tym fakcie wraz z oświadczeniem, że nie był prawomocnie skazany oraz nie wydano wobec niego innego orzeczenia, w którym stwierdzono, iż dopuścił się takich czynów zabronionych, oraz że nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego uprawnionego organu lub ustawy, stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi.

6.      Do oświadczeń składanych pod rygorem odpowiedzialności karnej dołącza się klauzulę następującej treści: Jestem świadomy/a odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

7.      Oświadczenia dotyczące obywatelstwa/obywatelstw oraz zamieszkiwania w ciągu 20 lat oraz oświadczenia o niekaralności oraz o toczących się postępowaniach przygotowawczych, sądowych i dyscyplinarnych stanowi załącznik nr 1 do niniejszych Standardów.

8.      W sytuacji podejmowania przez Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Diecezji Rzeszowskiej współpracy z organizatorem w zakresie działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi to na organizatorze ciąży obowiązek zapewnienia bezpiecznej rekrutacji pracowników (personelu) poprzez zastosowanie procedur określonych w ust.1-7.

9.      Zastosowanie bezpiecznej rekrutacji personelu poprzez zastosowanie procedur określonych w ust.1-7 organizator potwierdza stosownym pisemnym oświadczeniem przedłożonym Asystentowi Diecezjalnemu KSM Diecezji Rzeszowskiej.

10.  Za realizację obowiązku, o którym mowa w ust. 1-7 odpowiada Asystent Diecezjalny KSM Diecezji Rzeszowskiej, który może upoważnić do tego inną osobę.

Rozdział 3

Zasady     zapewniające     bezpieczne     relacje     między     małoletnim
a personelem, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich

§ 6.

1.      Personel utrzymuje profesjonalne relacje z małoletnimi, uwzględniając indywidualne potrzeby i godność dziecka.

2.      Personel obowiązany jest do podejmowania działań jednoznacznych i zrozumiałych dla małoletniego. Postępowanie personelu nie powinno budzić wątpliwości co do intencji i celu, który kieruje osobą dorosłą. Komunikacja z małoletnimi powinna być przejrzysta, tak żeby uniknąć błędnej interpretacji zachowania.

3.    Za nieakceptowalne uznaje się faworyzowanie, stosowanie przez personel kar cielesnych, a także jakiekolwiek zachowania, które można odczytać jako znęcanie się lub dokuczanie, zarówno ze strony dorosłych jak i samych małoletnich.

4.  Personel odnosi się do małoletniego z szacunkiem i używa języka pozbawionego ocen, etykiet, dostosowanego do poziomu rozwoju dziecka.

§ 7.

1.      Niedozwolone są następujące zachowania członków personelu i organizatorów wobec małoletnich:

1)      wszelkie zachowania, które zawstydzają, upokarzają, deprecjonują lub poniżają;

2)      wszelkie zachowania, które mają znamiona innych form przemocy psychicznej, fizycznej lub wykorzystywania seksualnego;

3)      niestosowny kontakt fizyczny z małoletnim, naruszający godność. Dopuszczalny kontakt fizyczny powinien być w naturalny sposób związany z zabawą, pomocą małoletniemu w czynnościach higienicznych, koniecznością zapewnienia dziecku bezpieczeństwa, potrzebą uspokojenia dziecka;

4)      nawiązywanie z dzieckiem relacji o charakterze seksualnym, zachowywanie się wobec niego w sposób seksualnie prowokacyjny, a także goszczenie dziecka w prywatnym pokoju;

5)      częstowanie małoletnich tytoniem, alkoholem i innymi substancjami psychoaktywnymi, posiadania środków niedozwolonych przez prawo. Nie wolno również tolerować ich posiadania oraz zażywania przez osoby małoletnie;

6)      skracanie dystansu przez przechodzenie na „ty” kapłana z osobą małoletnią;

7)      wypowiadanie treści i żartów o podtekście seksualnym w obecności małoletnich. Zabronione jest prezentowanie małoletnim treści obscenicznych, erotycznych, pornograficznych lub mających podtekst seksualny, zawierających sceny brutalnej przemocy, bądź nieodpowiednich do wieku i wrażliwości odbiorców
w jakikolwiek sposób i za pomocą jakiegokolwiek urządzenia.

2.      W prywatne życie małoletniego wolno ingerować tylko w takim wymiarze, w jakim wymaga tego konkretny problem. Niedopuszczalne są wszelkiego rodzaju nadużycia duchowe, zwłaszcza w obszarze spowiedzi i poradnictwa duchowego.

3.      W przypadku konieczności podjęcia rozmów na temat seksualności należy wykazać się delikatnością i roztropnie rozeznać, czy takiej rozmowy nie powinien przeprowadzić specjalista.

§ 8.

1.      Personel i organizator są zobowiązani do szacunku dla integralności i nietykalności cielesnej małoletniego, jego intymności i prywatności.

2.      Jakakolwiek forma kontaktu dotykowego z małoletnim powinna wynikać z roztropności i rozwagi. Zawsze właściwym jest zapytanie małoletniego o pozwolenie na nawet najdrobniejszy kontakt fizyczny.

3.      Właściwym zachowaniem respektującym nietykalność małoletniego jest:

1)      poklepanie po ramionach lub plecach;

2)      uścisk dłoni lub „danie sobie piątki”;

3)      delikatne objęcie na powitanie;

4)      dotykanie rąk, ramion czy barków;

5)      werbalne pochwalenie;

6)      trzymanie się za ręce w czasie zabawy czy dla uspokojenia małoletniego w sytuacji wzburzenia emocjonalnego;

7)      trzymanie za ręce dzieci w czasie spaceru;

8)      siadanie w pobliżu małych dzieci.

§ 9.

1.      Niewłaściwym zachowaniem i nadużyciem wobec nietykalności małoletniego są:

1)      wszelkie formy okazywania niechcianej czułości;

2)      pełne i mocne uściski i objęcia, tzw. „niedźwiadki”;

3)      dotykanie piersi, pośladków i okolic intymnych;

4)      klepanie w uda lub kolana;

5)      łaskotanie lub „mocowanie się” w silnym objęciu;

6)      obejmowanie młodocianego, stojąc za jego placami;

7)      masaże;

8)      całowanie, w szczególności w usta;

9)      kładzenie się albo spanie obok małoletniego;

10)  okazywanie czułości w miejscach wyizolowanych, np. łazienki, ubikacje, prywatne pokoje;

11)  komplementowanie odnoszące się do rozwoju fizycznego.

§ 10.

1.      Organizacja spotkań formacyjnych, rekolekcji itp. powinna być prowadzona z zachowaniem zasady transparentności. Każdorazowo należy zapoznać rodziców lub opiekunów prawnych małoletnich z harmonogramem prowadzonych spotkań, odebrać od rodziców bądź opiekunów prawnych zgodę w formie pisemnej na udział w spotkaniach, zapoznać rodziców lub opiekunów prawnych z zasadami odbioru małoletnich ze spotkań bądź rekolekcji oraz zasadami komunikacji elektronicznej z małoletnimi.

2.      Na udział w wyjazdach grupowych małoletnich należy uzyskać pisemną zgodę rodziców lub opiekunów prawnych, po uprzednim zapoznaniu ich z ramowym planem działania i zasadami jego organizacji (regulaminem).

3.      Podczas wyjazdów opiekunowie małoletnich nie powinni nocować w tym samym pomieszczeniu co podopieczni. W sytuacji szczególnej, wymagającej od członka personelu pozostania w nocy w pomieszczeniu z wychowankiem, powinien on o tym fakcie zawiadomić inną osobę dorosłą, a zwłaszcza Asystenta Diecezjalnego KSM Diecezji Rzeszowskiej lub kierownika wypoczynku oraz, jeśli to możliwe, rodzica lub opiekuna prawnego małoletniego. Jeśli wyjazd przewiduje noclegi zbiorowe organizator zawiera informację na ten temat w regulaminie.

4.      Szczególnie zadbać należy o ochronę małoletnich w toaletach, łazienkach, przebieralniach czy szatniach.

Rozdział 4

Wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowania niedozwolone

§ 11.

1.      Określa się poniższe zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi:

1)      Małoletni akceptują i szanują siebie nawzajem, uznając prawo innych do odmienności i zachowania tożsamości ze względu na: pochodzenie etniczne, geograficzne, narodowe, religię, status ekonomiczny, cechy rodzinne, wiek, płeć, orientację seksualną, cechy fizyczne, niepełnosprawność;

2)      zachowanie i postępowanie małoletnich nie może naruszać poczucia godności/wartości osobistej innych osób;

3)      kontakty między małoletnimi winno cechować zachowanie przez nich wysokiej kultury osobistej;

4)      małoletni nie mają prawa stosować wobec innych uczniów oraz innych osób jakiejkolwiek agresji, przemocy słownej, fizycznej i psychicznej – z jakiegokolwiek powodu i w jakichkolwiek okolicznościach.

2.      Za niedozwolone zachowania małoletnich w placówce uznaje się:

1)      stosowanie jakiejkolwiek agresji i przemocy wobec innych małoletnich lub dorosłych;

2)      stosowanie agresji i przemocy fizycznej w formach takich jak np.:

3)      bicie/uderzenie/popychanie/kopanie/opluwanie;

4)      wymuszenia;

5)      napastowanie seksualne;

6)      nadużywanie swojej przewagi nad inną osobą;

7)      fizyczne zaczepki;

8)      zmuszanie innej osoby do podejmowania niewłaściwych działań;

9)      rzucanie w kogoś przedmiotami;

10)  stosowanie agresji i przemocy słownej w formach takich jak np.:

a.       obelgi, wyzwiska;

b.      wyśmiewanie, drwienie, szydzenie z krzywdzonego;

c.       bezpośrednie obrażanie ofiary;

d.      plotki i obraźliwe żarty;

e.       przedrzeźnianie;

f.        groźby;

11)  stosowanie agresji i przemocy psychicznej w formach takich jak np.:

a.       poniżanie;

b.      wykluczanie/izolacja/milczenie/manipulowanie;

c.       pisanie na ścianach (np. w toalecie lub na korytarzu);

d.      wulgarne gesty;

e.       śledzenie/szpiegowanie;

f.        obraźliwe sms-y i mms-y;

g.      wiadomości na forach internetowych, w mediach społecznościowych lub tzw. pokojach do czatowania;

h.      telefony i e-maile zawierające groźby, poniżające, wulgarne, zastraszające;

i.        niszczenie/zabieranie rzeczy należących do krzywdzonego;

j.        straszenie i szantażowanie.

3.      W każdym przypadku, gdy małoletni jest świadkiem wypadku, pobicia, agresywnego zachowania bądź innego zdarzenia sprzecznego z normami i zasadami obowiązującymi na terenie placówki natychmiast zgłasza zaistnienie zdarzenia informując o nim najbliżej znajdującą się osobę dorosłą, a zwłaszcza kapłana, kierownika wypoczynku lub wychowawcę.

4.      W sytuacjach, o których mowa w ust. 2, małoletni ma obowiązek podporządkować się do poleceń personelu.

Rozdział 5

Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu oraz

procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w Internecie

§ 12.

1.      Infrastruktura sieciowa Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Diecezji Rzeszowskiej zapewnia dostęp do Internetu, zarówno personelowi, jak i małoletnim. Sieć jest monitorowana, tak by możliwe było zidentyfikowanie ewentualnych nadużyć i ich sprawców. Rozwiązania dotyczące bezpieczeństwa bazują na aktualnych Standardach, a przede wszystkim na instalacji i aktualizacji odpowiedniego, nowoczesnego oprogramowania.

2.      W pomieszczeniach należących do Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Diecezji Rzeszowskiej dostęp do Internetu możliwy jest:

1)      na przeznaczonych do tego komputerach, znajdujących się w pomieszczeniach należących do Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Diecezji Rzeszowskiej (dostęp swobodny);

2)      za pomocą sieci wifi organizacji, po podaniu hasła.

3.      Istnieje regulamin korzystania z Internetu przez małoletnich oraz procedura określająca jakie działania należy podjąć w sytuacji znalezienia niebezpiecznych treści na komputerze.

4.      Wyznaczona jest osoba odpowiedzialna za bezpieczeństwo w sieci w Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży Diecezji Rzeszowskiej. Do jej obowiązków należy:

1)      zabezpieczenie sieci internetowej przez niebezpiecznymi treściami poprzez instalację i aktualizację odpowiedniego, nowoczesnego oprogramowania;

2)      aktualizowanie oprogramowania w miarę potrzeb, przynajmniej raz w miesiącu;

3)      przynajmniej raz w miesiącu sprawdzanie czy na komputerach ze swobodnym dostępem podłączonych do Internetu nie znajdują się niebezpieczne treści. W przypadku znalezienia niebezpiecznych treści, wyznaczona osoba stara się ustalić kto korzystał z komputera w czasie ich wprowadzenia. Uzyskane informacje przekazuje Asystentowi Diecezjalnemu KSM Diecezji Rzeszowskiej.

5.      Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Diecezji Rzeszowskiej, w miarę możliwości, zapewnia stały dostęp do materiałów edukacyjnych, dotyczących bezpiecznego korzystania z Internetu, przy komputerach, z których możliwy jest dostęp swobodny.

6.      Prawo do korzystania z komputerów w dostępie swobodnym przysługuje małoletnim oraz personelowi. W wyjątkowych sytuacjach innym osobom, jeśli Asystent Diecezjalny KSM Diecezji Rzeszowskiej wyrazi na to zgodę.

7.      Użytkownikowi komputera zabrania się:

1)      instalowania oprogramowania oraz dokonywania zmian w konfiguracji oprogramowania zainstalowanego w systemie;

2)      usuwania cudzych plików, odinstalowania programów, dekompletowania sprzętu;

3)      dotykania elementów z tyłu komputera, kabli zasilających, a także kabli sieciowych.

8.      Obowiązuje bezwzględny zakaz korzystania z telefonów komórkowych oraz innych urządzeń elektronicznych w toaletach oraz szatniach i przebieralniach.

§ 13.

1.      Pod pojęciem „treści szkodliwe i zagrożenia z sieci” rozumie się:

1)      treści niedozwolone, nielegalne i niebezpieczne dla zdrowia (pornografia, treści obrazujące przemoc, promujące działania szkodliwe dla zdrowia i życia dzieci, popularyzujące ideologię faszystowską i działalność niezgodną z prawem, nawołujące do samookaleczeń i samobójstw, korzystania z narkotyków;

2)      Treści stwarzające niebezpieczeństwo werbunku dzieci do organizacji nielegalnych i terrorystycznych;

3)      wszelkie formy cyberprzemocy, np. nękanie, straszenie, szantażowanie z użyciem sieci, publikowanie lub rozsyłanie ośmieszających, kompromitujących informacji, zdjęć, filmów z użyciem sieci oraz podszywanie się w sieci pod kogoś wbrew jego woli.

2.      Osoba odpowiedzialna za Internet (tzw. administrator sieci) zapewnia zabezpieczenie sieci internetowej przed niebezpiecznymi treściami, instalując i aktualizując odpowiednie, nowoczesne oprogramowanie. Oprogramowanie jest aktualizowane w miarę potrzeb, przynajmniej raz w miesiącu.

3.      Wyznaczona osoba przynajmniej raz w miesiącu sprawdza, czy na komputerach ze swobodnym dostępem podłączonych do Internetu nie znajdują się niebezpieczne treści.

4.      W przypadku znalezienia niebezpiecznych treści, wyznaczona osoba stara się ustalić kto korzystał z komputera w czasie ich wprowadzenia.

5.      Informację o małoletni, który korzystał z komputera w czasie wprowadzenia niebezpiecznych treści, wyznaczona osoba przekazuje Asystentowi Diecezjalnemu KSM Diecezji Rzeszowskiej, który aranżuje dla dziecka rozmowę z psychologiem – pracownikiem kurii lub zewnętrznym.

6.      Kierownik wypoczynku lub wychowawca przeprowadza z dzieckiem, o którym mowa w punktach poprzedzających, rozmowę na temat bezpieczeństwa w Internecie. Jeżeli w wyniku przeprowadzonej rozmowy kierownik wypoczynku lub wychowawca uzyska informacje, że dziecko jest krzywdzone, podejmuje działania opisane w niniejszym dokumencie.

  STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

w Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży Diecezji Rzeszowskiej

wersja skrócona dla dzieci:

Preambuła

Za każdym działaniem podejmowanym przez personel Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Diecezji Rzeszowskiej przemawia dobro dziecka i jego bezpieczeństwo. Celem „Standardów Ochrony Małoletnich” jest zapewnienie dzieciom sprzyjających warunków do rozwoju duchowego w atmosferze szacunku, akceptacji i bezpieczeństwa.

Rozdział I

Objaśnienie terminów

§ 1.

1. Dzieckiem jest każda osoba do ukończenia 18. roku życia.

2. Przez krzywdzenie dziecka należy rozumieć zamierzone lub niezamierzone działanie osoby dorosłej lub innego dziecka, które ujemnie wpływa na rozwój fizyczny, duchowy lub psychiczny.

3. Personel to każda osoba, która w ramach Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży ma kontakt z dziećmi, zarówno kapłani, jak i świeccy – wolontariusze, wychowawcy, kierownicy wypoczynku, Asystent KSM.

§ 2.

1. Wyróżnia się 4 podstawowe formy krzywdzenia:

a)      Przemoc fizyczna to między innymi: popychanie, szarpanie, policzkowanie, szczypanie, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką, pięścią lub przedmiotami.

b)      Przemoc psychiczna to między innymi: poniżanie, upokarzanie, ośmieszanie, wyzywanie, wyśmiewanie, odtrącanie dziecka, wciąganie dziecka w konflikty dorosłych, wytykanie z powodu odmienności.

c)      Wykorzystanie seksualne to naruszenie sfery intymnej dziecka, zmuszanie do oglądanie nagich osób, robienie zdjęć lub filmów z udziałem dziecka bez odzieży.

d)      Zaniedbywanie to: niezaspokajanie podstawowych potrzeb fizycznych i psychicznych dziecka lub nierespektowanie jego podstawowych praw (niedożywienie, ubiór nieadekwatny do pory roku, zaniedbanie higieniczne, pozostawanie na dworze bez opieki w godzinach wieczornych i nocnych, nie dbanie o higienę snu i odpoczynku, niezapewnianie dziecku opieki lekarskiej).

Rozdział II

Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci

§ 3.

1. Personel w ramach wykonywanych obowiązków zwraca uwagę kiedy Tobie lub innemu dziecku dzieje się krzywda.

§ 4.

1. Przemocy możesz doświadczyć ze strony innych dzieci, rodziców lub opiekunów, osób

trzecich (osób, z którymi miałeś/miałaś kontakt w KSM jak i poza duszpasterstwem).

2. Zasady bezpiecznych relacji personel – dziecko i dziecko – dziecko ustalone w KSM Diecezji Rzeszowskiej znajdują się w Załączniku nr 1  i Załączniku nr 2 do niniejszych Standardów.

Rozdział III

Procedury interwencji w przypadku krzywdzenia dziecka

§ 5.

1. W przypadku doświadczenia jakiejkolwiek formy krzywdzenia ze strony osób dorosłych lub innych dzieci zawiadom personel – księdza, wychowawcę, kierownika wypoczynku, Asystenta KSM.

2. Wówczas stosownie do zgłoszonej sytuacji zostanie uruchomiona odpowiednia procedura.

Rozdział IV

Zasady ochrony wizerunku dziecka

§ 6

1.KSM Diecezji Rzeszowskiej uznaje Twoje prawo do prywatności.

§ 7.

1.Zgodę na publikację Twojego wizerunku wyrażają w formie pisemnej rodzice lub opiekunowie prawni. Twoje zdanie w tej sprawie również powinno zostać wysłuchane.

Rozdział V

Zasady dostępu dzieci do Internetu

§ 8.

1.KSM, zapewnia Ci dostęp do Internetu, jednocześnie podejmuje działania zabezpieczające przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla Twojego

prawidłowego rozwoju.

Rozdział VI
Monitoring stosowania Standardów

§ 9.

1. Raz na dwa lata sprawdza się realizację Standardów ochrony małoletnich.  W razie potrzeby wprowadza się do nich  niezbędne zmiany.

Rozdział VII

Zasady udostępniania Standardów do zapoznania się z nimi i ich stosowania

§ 10

1. Standardy Ochrony Małoletnich są dokumentem ogólnodostępnym dla personelu KSM, dzieci oraz ich rodziców/opiekunów.

2. Standardy Ochrony Małoletnich dostępne są na stronie internetowej oraz na tablicy ogłoszeń.

Rozdział VII

Przepisy końcowe

§ 11.

1. Standardy Ochrony Małoletnich  wchodzą w życie z dniem podpisania.

2. Ogłoszenie następuje w sposób dostępny dla personelu, dzieci i ich rodziców/ opiekunów, w szczególności poprzez  zamieszczenie na stronie internetowej.

3. Standardy ochrony udostępnione są również w wersji skróconej, przeznaczonej dla dzieci.

 Załącznik nr 1

Załącznik nr 2

Zasady bezpiecznych relacji dziecko – dziecko

w  Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży Diecezji Rzeszowskiej

1. Traktuj inne dzieci z należytym szacunkiem.

2. Słuchaj innych, gdy mówią, nie przerywaj innym, gdy się wypowiadają.

3. Pamiętaj, że każdy ma prawo do wyrażania swojego zdania, myśli i przekonań, jeśli nie

naruszają one dobra osobistego innych osób.

4. Przestrzegaj zasad bezpieczeństwa przyjętych w duszpasterstwie (nie narażaj innych na niebezpieczeństwo).

5. Konflikty rozwiązuj w sposób pokojowy:

a)      Wycisz się, uspokój, zatrzymaj niepotrzebną kłótnię, zanim stracisz nad sobą kontrolę, a konflikt się tylko nasili.

b)      powiedz co według Ciebie jest problemem, co jest przyczyną nieporozumienia, czego oczekujesz.

c)      Słuchaj co mówi druga osoba, jakie są jej odczucia, czego ona oczekuje i podsumuj, to co usłyszałeś/usłyszałaś.

d)      Upewnij się, że Twój rozmówca powiedział wszystko odnośnie swoich odczuć.

e)      Wymyślcie rozwiązanie, które będzie satysfakcjonujące dla Was obojga.

f)       Pamiętaj! Jeśli nie uda się Wam rozwiązać konfliktu, zawsze możecie zwrócić się o pomoc do wychowawców, kierownika wyjazdu lub Asystenta KSM.

6. Nie bądź obojętny gdy komuś dzieje się krzywda, zawsze poinformuj o tym wolontariusza, wychowawcę, kierownika wypoczynku lub Asystenta KSM

7. Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży jest wspólnotą – nie stwarzaj sytuacji, w których inne dzieci czułyby się celowo pomijane, izolowane.

8. Nie wolno Ci bić, szturchać, popychać ani w jakikolwiek sposób naruszać integralności

fizycznej innego dziecka.

9. Szanuj przestrzeń intymną innych dzieci. Nigdy nie dotykaj ich w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny.

10. Nie wolno Ci wyśmiewać, obgadywać, ośmieszać, zawstydzać, upokarzać, lekceważyć i obrażać innych dzieci.

11. Nie wypowiadaj się w sposób obraźliwy o rodzicach innych dzieci.

12. Nie zwracaj się w sposób wulgarny do innych.

13. Pamiętaj, że żarty, które nie bawią drugiej osoby, nie są żartami i taką zabawę słowną

natychmiast przerywaj.

14. Szanuj prawo innych do prywatności, nie przeglądaj prywatnych rzeczy.

15. Nie wolno Ci nagrywać ani rozpowszechniać wizerunku innego dziecka bez jego/jej

wyraźnej zgody.

16. Szanuj rzeczy osobiste i mienie innych dzieci.

17. Jeśli chcesz pożyczyć jakąś rzecz, zapytaj o pozwolenie.

18. Nie namawiaj innych do krzywdzenia.

PAMIĘTAJ

KAŻDY ma prawo do poszanowania swojej godności!

JEŚLI sam/a doznajesz krzywdy lub jesteś świadkiem krzywdzenia innej osoby to NATYCHMIAST powiedz o tym komuś dorosłemu:

–        asystentowi KSM;

–        księdzu;

–        wychowawcy;

–        kierownikowi wypoczynku;

–        innemu dorosłemu związanemu z KSM.

Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży: 116 111

Całodobowa infolinia dla dzieci, młodzieży i rodziców: 800 080 222

Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji: 22 594 91 00

Telefoniczna Pierwsza Pomoc Psychologiczna: 22 425 98 48